Afstap van fossiele brandstoffen
In nieuwbouwwoningen zijn verwarmingsinstallaties op stookolie sinds 1 januari
verboden en vanaf 2023 geldt dat verbod ook voor gasinstallaties. Wie vanaf
juli 2022 voor een nieuwbouw nog voor een gasaansluiting kiest, zal voor de
aansluiting op het aardgasnet de aansluitingskosten moeten betalen, een meerprijs
van zowat 1.000 euro. Een verbod op nieuwe gasaansluitingen geldt al in grote
appartementsgebouwen en grote verkavelingen, tenzij aardgas daar enkel dient om
bij te springen bij collectieve installaties op hernieuwbare energie. Als
overgangsmaatregel kunt u in een nieuwbouwwoning tot 2026 ook nog opteren voor
een hybride warmtepomp - een combinatie van een gasketel en een warmtepomp.
Hoge prijzen voor gas en
elektriciteit.
Vorig najaar werd ons verteld dat dit een fikse stijging betrof en de prijzen
na de winter wel terug zouden zakken. Maar net voor het einde jaar gaf de CREG
te kennen dat die daling niet zo zeker zou zijn. Het is niet voorspelbaar wat
de energieprijzen zullen doen maar als je kijkt naar de termijnmarkten van
elektriciteit en gas zullen de prijzen in 2022 hoog blijven. Volgens experten
zou je het ook kunnen omdraaien en stellen dat we de voorbije jaren verwend
geweest zijn met lage energieprijzen. Maar ondertussen zitten we wel met enorme
sociaal problematische verhogingen en torenhoge facturen.
Lagere thermostaat
Om te besparen, draaien heel wat gezinnen de thermostaat flink naar beneden
tijdens de nacht.
Maar door een goede isolatie en vernieuwde technologieën hoeft dat niet altijd.
In woningen die goed geïsoleerd zijn en vloerverwarming hebben, is het weinig
zinvol de thermostaat 's nachts naar beneden te draaien. De temperatuur in een
ruimte met vloerverwarming stijgt gemiddeld slechts één graad per uur. Het zal
dus te lang duren en te kostelijk zijn om de woning de volgende ochtend weer op
te warmen.
Met klassieke radiatoren kan je de temperatuur 's nachts wel verlagen.
Radiatoren warmen een ruimte heel snel opnieuw op met een beperkt
energieverbruik.
Ook de isolatie, enkele beglazing, slecht sluitende ramen en deuren of een niet
geïsoleerd oud dak spelen een rol. Bij deze minpunten is het beter de
thermostaat lager te draaien. Daarnaast is een lagere nachttemperatuur ook
rendabeler bij een alleenstaande woning dan bij een rijwoning of appartement.
Maar 16 graden nachttemperatuur blijft aangewezen om condensatie te vermijden
en s’ ochtends terug te veel te moeten opwarmen
Kies niet meer voor aardgas
Blijft aardgas zo duur? Een keuze voor aardgas is een financiële gok. De
overheid wil af van de fossiele brandstoffen, heeft weinig controle op de
gasprijzen en legt heel wat beperkingen op.
Er is de huidige hoge gasprijs maar er dreigt in de toekomst ook een taks op
gas, vergelijkbaar met de koolstoftaks. Als het niet van Vlaanderen komt, zal
het wel van Europa komen. In de toekomst wordt gas quasi zeker (nog) duurder.
Elektriciteit zal relatief gezien goedkoper worden en daar kunnen we nu best al
rekening mee houden.
Zonnepanelen
De ongezien hoge energieprijzen doen velen nadenken over zonnepanelen op hun
dak of in de tuin. Maar sinds de afschaffing van de terugdraaiende
elektriciteitsteller is zo'n investering duizenden euro’s minder interessant
dan voorheen. Zonnepanelen produceren vooral overdag stroom, terwijl u daar op
dat moment in principe minder nood aan heeft dan 's avonds. De niet-gebruikte
stroom wordt dan in het elektriciteitsnet geïnjecteerd.
Toch blijven ze rendabel mits slim energieverbruik en zeker met de huidige hoge
energieprijzen is het echt interessant om ermee aan de slag te gaan en te
optimaliseren. Je timer’s instellen voor je elektrische toestellen kan al veel
uitsparen.
Engie adviseert om huishoudtoestellen zoals wasmachines, droogkasten en
vaatwassers te laten draaien tussen 12 en 15 uur, het moment waarop de zon en
zonnepanelen het productiefst zijn. Wanneer u thuiswerkt is dat zeker een
haalbare kaart. Zo doet u er bijvoorbeeld goed aan uw elektrische boiler te
programmeren zodat die overdag water opwarmt. Uw elektrische wagen rechtstreeks
opladen met de stroom van uw zonnepanelen is ook een goed idee, de wagen opladen
bij thuiskomst en meteen ook alle elektrische toestellen gebruiken is met het
komende capaciteitstarief nefast voor uw elektriciteitsfactuur.
Uw zelfgeproduceerde stroom
doorverkopen aan buren of vrienden in de toekomst.
Het is vandaag enkel mogelijk om uw zelfgeproduceerde stroom te verkopen aan
een commerciële speler zoals een energieleverancier. Vanaf juli 2022 verandert
dit: u zal de opgewekte stroom dan kunnen 'doorgeven' aan bijvoorbeeld een
buur, vriend of familielid. Dat kan gratis of tegen een zelfbepaalde prijs
volgens het principe van de vrije markt.
De procedure is eenvoudig: de ontvanger moet dit melden aan Fluvius, die dan de
praktische regeling op zich neemt en ervoor zorgt dat de leveranciers de nodige
gegevens krijgen.
Is een thuisbatterij rendabel?
Een thuisbatterij kost flink wat geld, waarvan de Vlaamse overheid slechts een
stukje terugbetaalt. Hierin kunt u uw opgewekte stroom overdag opslaan, om die
dan 's avonds of 's nachts te gebruiken.
Volgens ENGIE kan zo'n batterij uw zelfverbruik opkrikken van 30 naar 50 tot 80
procent. In theorie althans! Want uw verbruiksprofiel, de grootte van uw
zonnepaneleninstallatie en de capaciteit van uw batterij spelen een
doorslaggevende rol. Dus of uw investering daarmee rendabel wordt, is lang niet
zeker.
Anticiperen op het
capaciteitstarief.
Vandaag worden de netwerkkosten uitsluitend berekend op basis van het aantal
verbruikte kWh per gebruiker. Door de komst van het capaciteitstarief zullen
die maar voor 20 procent van het distributietarief meetellen. De overige 80
procent zal afhangen van uw gegenereerde verbruikspieken. Hoe hoger die zijn,
hoe hoger uw elektriciteitsfactuur. De bedoeling is u ertoe aan te zetten uw
verbruik meer te spreiden over de hele dag. Een thuisbatterij, uw elektrische wagen
rechtstreeks opladen met de stroom van uw zonnepanelen, … kan daarbij helpen.
Warmtepomp.
De plannen van de Vlaamse regering moeten ons in eerste instantie massaal naar
de warmtepomp duwen. Een warmtepomp is klimaatneutraal en haalt haar warmte
ofwel uit de omgevingslucht (lucht-waterwarmtepomp of lucht-luchtwarmtepomp),
ofwel uit de bodem (geothermische warmtepomp). Via de compressie van een
koelmiddel wordt de temperatuur daarvan opgedreven tot 30 à 40 graden. Die
warme lucht of dat warme water worden vervolgens in de woning verspreid, onder
meer via vloerverwarming, ventilo-convectoren of radiatoren op lage
temperatuur. Beide types warmtepompen kunnen ook worden gebruikt om sanitair
water te verwarmen.
Voor de duurdere geothermische warmtepomp (met het hoogste rendement) zijn ook
grondboringen nodig. Reken voor de installatie van een geothermische warmtepomp
in een nieuwbouw toch al snel op minstens 20.000 euro. Een
lucht-waterwarmtepomp (met een zichtbare buiteninstallatie) komt op zowat
15.000 euro. In een bestaand gebouw zal de prijs nog hoger uitvallen, omdat het
noodzakelijke vermogen daar doorgaans hoger ligt.
Een warmtepomp is duurder dan een gasketel, maar er is de huidige hoge gasprijs
en er dreigt een taks op gas, vergelijkbaar met de koolstoftaks.
Er is een vuistregel om te kijken of een woning geschikt is voor een
warmtepomp. Een warmtepomp kan lukken als je de temperatuur van de gasketel of
de verwarmingsketel laat zakken naar 50 graden, dus de temperatuur die je ketel
naar de radiatoren stuurt. Doe dat een tweetal weken in een koudere periode en
kijk of je huis voldoende verwarmt. Blijft je huis comfortabel warm, dan kan je
de gasketel perfect vervangen door een warmtepomp, want dan is je huis genoeg
geïsoleerd.
Hybride systeem
Omdat de isolatievereisten voor de verwarming met een warmtepomp behoorlijk
hoog zijn, worden klassieke verwarmingssystemen in voornamelijk in
nieuwbouwwoningen verboden of sterk ontmoedigd. In bestaande woningen kan een
hybride warmtepomp, die je aan een gasketel koppelt, een handige
tussenoplossing zijn. Naarmate de woning beter geïsoleerd is, kun je vaker
verwarmen via de warmtepomp. Zo'n hybride systeem is in een bestaande woning,
die nog niet echt optimaal geïsoleerd is, een (voorlopige) betere keuze en iets
goedkoper dan de gewone lucht-waterwarmtepomp. Met een volwaardige warmtepomp
zou het elektriciteitsverbruik in zo'n woning te hoog oplopen als het te koud
wordt.
Combinatie
Het goede nieuws is dan weer dat de combinatie van zonnepanelen met een
(hybride) warmtepomp financieel een stuk interessanter kan worden als die slim
worden aangestuurd. Op een zonnige winterdag kunt u dan systematisch eerst
terugvallen op de elektriciteit die de zonnepanelen opwekken, waardoor de
variabele kosten van een warmtepomp een stuk lager liggen.
Alternatief – (hout)Pellets
Blijft de vraag: als u een bestaande of een nieuwbouwwoning
energievriendelijker wilt maken, wat zijn dan de goedkopere alternatieven voor
een relatief dure warmtepomp? Een centrale verwarming op pellets komt daarvoor
op de eerste plaats. Op voorwaarde dat die pellets dicht bij huis geproduceerd
zijn en afkomstig zijn van houtafval. In dat geval zijn pellets een bijna
CO2-neutrale verwarmingsbron. Het verwarmingscomfort en het gebruiksgemak van
zo'n systeem doen niet onder voor centrale verwarming op gas of stookolie. Het
grootste nadeel is de ruimte die nodig is om de pellets te bewaren. Mensen die
afstappen van een systeem op stookolie kunnen op de plaats van de stookolietank
een pellet opslagplaats installeren.
Pellets zijn iets goedkoper dan gas of stookolie, terwijl de begininvestering
voor de installatie een stukje hoger ligt. Reken voor een pelletketel op 10.000
tot 12.000 euro. Pellets worden niet beschouwd als fossiele warmtebron en zijn
waarschijnlijk geen toekomstig onderwerp van uitfasering door de overheid. De
verbranding van (hout)pellets zorgt wel voor een lokale uitstoot. Ze lokaal
produceren legt beslag op onze ruimte.
Meer info zie : LINK BOUWREGISTER